Trafik Kazalarında Asli ve Tali Kusur Maddeleri

Asli kusur nedir? Trafik kazalarında kusur kavramı, kazanın oluşumuna hangi tarafın ne ölçüde sebebiyet verdiğinin belirlenmesini ifade eder. Hukukumuzda kusurlar iki kategoriye ayrılır: asli kusur (birincil kusur) ve tali kusur (ikincil kusur). Bir kazada kazanın meydana gelmesine birincil derecede neden olan kural ihlali asli kusur olarak adlandırılırken, asli kusur kapsamına girmeyen diğer ihlal ve hatalar tali kusur sayılır. Özellikle trafik kazalarında asli ve tali kusur maddeleri, Karayolları Trafik Kanunu’nda (KTK) tanımlanmış olup kusurun türü, kaza sonrası hukuki sorumluluğun belirlenmesinde kritiktir. Bu makalede asli ve tali kusurun ne anlama geldiği, kanundaki yeri, kusur dağılım oranları (asli tali kusur tablosu) ve hukuki sonuçları detaylı biçimde ele alınacaktır.

Asli Kusur Nedir?

Asli kusur, trafik kazasında en önemli nedensel etkiye sahip, kazayı doğrudan tetikleyen kural ihlalidir. Bir sürücünün veya yolcunun yaptığı hata, kazanın oluşmasında belirleyici unsur ise bu hata asli kusur kabul edilir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 84. maddesi, trafik kazalarında asli kusur sayılacak halleri tek tek tanımlamıştır. Dolayısıyla, kanunun belirttiği bu durumlarda kazaya sebebiyet veren sürücü asli kusurlu sayılır. Asli kusurlu olmak, kazanın meydana gelmesinde birincil derecede sorumlu olmak demektir. Bu durum, sürücünün hem trafik idari yaptırımlarına hem de olası hukuki ve cezai sorumluluklara en yüksek düzeyde maruz kalabileceğini gösterir. Örneğin alkollü araç kullanırken kırmızı ışık ihlali yapıp kazaya neden olan bir sürücü, asli kusurlu olarak değerlendirilir ve hakkında ağır yaptırımlar uygulanır.

Asli Kusur Maddeleri Nelerdir?

Karayolları Trafik Kanunu md.84’e göre trafik kazalarında “asli kusur” sayılan durumlar (ihlal maddeleri) şunlardır:

• Kırmızı ışıkta geçmek veya “dur” ihtarına uymamak: Trafik ışığının kırmızı yanması ya da trafik görevlisinin dur işareti vermesine rağmen durmayarak geçmek, meydana gelen kaza için asli kusur sayılır. (KTK 84/a)
• Ters yöne girmek: “Taşıt giremez” levhasına rağmen tek yönlü yola ters yönden girmek veya bölünmüş yolda karşı yönden gelen trafiğe ait şeride girmek, kazaya yol açarsa asli kusur kabul edilir. (KTK 84/b, 84/c)
• Öndeki araca arkadan çarpmak: Öndeki aracın ani fren yapması ya da durması halinde takip mesafesini koruyamayıp arkadan çarpan araç sürücüsü, bu kural ihlali nedeniyle asli kusurludur. (Halk arasında “yakın takip” kusuru olarak da bilinir, KTK 84/d)
• Geçiş önceliği ve sollama ihlalleri: Geçme yasağının olduğu yerlerde sollama yapmak, hatalı sollama manevrası ile karşı şeride geçmek veya kavşaklarda geçiş önceliğine uymamak suretiyle kazaya sebebiyet vermek, asli kusur sayılır. (KTK 84/e, 84/h)
• Şerit ihlalleri ve hatalı manevralar: Aracın seyir halindeyken şerit değiştirme kurallarına uymadan manevra yapması (ani şerit değiştirerek diğer araçları tehlikeye düşürmek) ya da iki şeridi birden kullanarak ilerlemek gibi durumlar kazaya yol açtığında asli kusur kabul edilir. (KTK 84/f, 84/g, 84/j)
• Geçiş önceliğine riayet etmemek (daralan yol): Yolun daraldığı kesimlerde, karşılıklı gelen araçlardan geçiş önceliği olan tarafa yol vermemek kazaya neden olursa bu da asli kusur hallerindendir. (KTK 84/i)
• Uygunsuz durma veya park etme: Özellikle yerleşim yeri dışındaki karayollarında, zorunlu haller dışında aracını yol üzerinde durdurmak, aniden duraklamak veya gerekli tedbirleri almadan park etmek ve bu yüzden kazaya sebebiyet vermek asli kusur kapsamında değerlendirilir. (KTK 84/k)
• Park halindeki araca çarpma: Trafik güvenliği için uygun şekilde park edilmiş duran bir araca çarpan sürücü de dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği için asli kusurlu sayılır. (KTK 84/l)

Yukarıda sayılan asli kusur maddeleri, kazaların en temel sebepleri olup bir kazada bu ihlallerden herhangi biri tespit edilirse, o ihlali yapan taraf birincil sorumlu kabul edilir. Kanunun açıkça tanımladığı bu durumlar dışında da kazaya etki eden başka ciddi kural ihlalleri varsa, bilirkişi veya mahkeme bunları da fiilen kazanın asli nedeni sayabilir.

Tali Kusur Nedir?

Tali kusur, kazanın oluşumunda ikincil derecede etkili olan, asli kusur kapsamında değerlendirilmeyen diğer kusurlu davranışlardır. Basitçe, kazadaki asıl kusur sayılmayan kural ihlalleri tali kusur olarak adlandırılır. Bir trafik kazasında tali kusurlu olmak, kazaya doğrudan değil fakat dolaylı veya ikinci derecede katkıda bulunmak demektir. Örneğin, bir kazada bir sürücü kırmızı ışık ihlali yapmış (asli kusur) olsun, diğer sürücü de hızını yeterince azaltmamış olsun; kırmızı ışık ihlali yapan asli kusurlu, diğeri ise tali kusurlu kabul edilebilir. Tali kusur, önem derecesi asli kusurdan düşük olsa da hukuki açıdan önemsiz değildir; tali kusuru bulunan taraf da belirli oranda sorumluluk ve yaptırım ile karşılaşabilir.

Tali Kusur Sayılan Haller (Örnekler)

Kanunda açıkça sayılan asli kusur halleri dışında kalan birçok kural ihlali, uygun koşullarda tali kusur kapsamında değerlendirilebilir. Tali kusur maddeleri için özel bir liste olmakla birlikte, uygulamada sık görülen bazı tali kusur örnekleri şunlardır:

• Hız kurallarına uymamak: Hız sınırını aşmak, özellikle nispeten düşük oranlarda aşım (örneğin %10-%30 aşım, KTK 51/2-a) veya kavşağa yaklaşırken hızını azaltmamak (KTK 52/1-a) gibi ihlaller tek başına kazanın ana nedeni olmadığında tali kusur sayılır. Halk arasında 52/1-a kusur oranı olarak bilinen “kavşağa, dönemece yaklaşırken hız kesmeme” kuralının ihlali bu kapsamdadır. Benzer şekilde, hava ve trafik koşullarına uygun hızda gitmemek de (52/1-b) tali kusur kabul edilir.
• Trafik işaret ve kurallarına riayetsizlik: Asli kusur listesinde özel olarak sayılmayan genel kural ihlalleri tali kusur olabilir. Örneğin, trafik levhalarına ve işaretlerine uymamak (KTK 47/1-c) ya da trafik güvenliğini tehlikeye düşürecek şekilde davranmak (47/1-d) çoğu durumda tali kusur derecesinde bir ihlal olarak değerlendirilecektir.
• Araç donanım ve bakım eksikleri: Aracın teknik eksiklikleri nedeniyle kazaya zemin hazırlanması da tali kusur kapsamına girer. Örneğin, farları çalışmayan bir araçla trafiğe çıkmak (KTK 30/1-a) veya gerekli güvenlik donanımını bulundurmamak (31/1-a) doğrudan kazanın sebebi olmasa bile, kaza riskini artıran ihlaller olduğu için tali kusur sayılabilir.
• Diğer çeşitli ihlaller: Alkollü araç kullanmak (belli promilin üzerinde, KTK 48/5) sonucu kaza olması halinde, alkollü olmak tek başına kazanın teknik sebebi olmasa da sürücünün tali kusurlu olduğu kabul edilir. Yine, takip mesafesini biraz düşük tutmak (kaza olmaksızın) veya hatalı şekilde şerit değiştirmek fakat kazanın asıl nedeni olmamak gibi durumlar da tali kusur kapsamında değerlendirilir. Kısacası, asli kusur sayılan haller haricindeki tüm ihlal türleri kazanın oluşumuna etki ettiyse, bu ikincil ihlaller tali kusur olarak not edilir.

Tali kusurlu haller, kazanın esas sebebi olmayıp ikinci plandaki etkenler olduğundan, tali kusuru bulunan taraf genellikle kazanın oluşumunda daha az pay sahibidir. Ancak bu, tali kusurun göz ardı edilebileceği anlamına gelmez; raporlarda ve yargılamada tali kusurlar da belirtilir ve sorumluluğun paylaşımında dikkate alınır.

Asli ve Tali Kusur Arasındaki Farklar

Asli kusur ile tali kusur arasındaki temel fark, ihlal edilen kuralın kazanın meydana gelmesindeki etkisinin derecesidir. Asli kusur, kazayı doğrudan tetikleyen, en önemli ihlal olup sorumluluğun büyük kısmını oluşturur. Tali kusur ise kazaya zemin hazırlayan veya katkıda bulunan ikincil ihlaldir. Örneğin, bir sürücünün kırmızı ışıkta geçmesi (asli kusur) ile diğer sürücünün hızını biraz yüksek tutması (tali kusur) aynı kazada bir araya gelebilir. Burada kırmızı ışık ihlali kazanın ana sebebidir, hız ihlali ise katkı sunan tali bir etkendir. Asli kusur genellikle tek başına dahi kazaya yeterli sebepken, tali kusur tek başına kaza nedeni olmayıp ancak başka bir ihlalle birleştiğinde önem kazanır. Bu nedenle, asli kusurun hukuki sonuçları daha ağır, tali kusurun ise nispeten hafiftir (ceza ve tazminat sorumluluğu bakımından, aşağıda ele alınacaktır). Ayrıca, asli kusur halleri kanunda tek tek listelenmiştir; tali kusur hallerinin kapsamı ise daha geniştir ve kanunda sayılan asli haller dışında kalan pek çok ihlali içerir.

Trafik Kazalarında Kusur Oranları ve Asli-Tali Kusur Tablosu

Kazaya karışan taraflara atfedilen kusurlar, sadece nitelik (asli/tali) olarak değil nicelik olarak da değerlendirilir. Kusur oranları, tarafların kazadaki sorumluluk payını yüzdesel olarak gösterir ve uygulamada sıkça bir kusur dağılım tablosu ile ifade edilir. Genel bir kural olarak, bir kazada:

• Tek taraflı asli kusur varsa: Kusurlu taraf %100 kusurlu, diğer taraf %0 kusursuz kabul edilir. (Örneğin, A sürücüsü tamamen kural ihlali yapmış, B sürücüsü tamamen kusursuz ise B’ye %0, A’ya %100 kusur verilir.)
• Bir taraf asli, diğer taraf tali kusurlu ise: Asli kusurlu tarafa genellikle %75, tali kusurlu tarafa %25 kusur oranı verilir. Uygulamada sigorta eksperleri ve bilirkişiler, asli-tali kusur kombinasyonlarında asli kusur %75, tali kusur %25 şeklinde bir dağılımı kabul etmektedir. Bu yaygın oranlama, kazanın birincil sorumlusunun dörtte üç oranında kusurlu olduğunu, diğer tarafın ise dörtte bir oranında kusurlu olduğunu gösterir.
• Her iki taraf da eşit derecede kusurlu ise: Bu durumda kusur oranları %50 – %50 paylaşılır. Eşit kusur genellikle ya her iki tarafın da ayrı birer asli kusur ihlali yapmasıyla (örneğin iki sürücünün de farklı asli kusur sayılan kuralı ihlal etmesi) veya her ikisinin de benzer tali kusurlara sahip olmasıyla ortaya çıkar. Böyle bir durumda sorumluluk yarı yarıya bölünür.
• Bir taraf tali, diğer taraf tali kusurlu ya da her iki taraf asli kusurlu ise: Yine denge durumu söz konusu olacağından genellikle %50 – %50 oranlar uygulanır. Örneğin, iki sürücü de benzer düzeyde kural ihlali yapmış ama ihlallerin ikisi de asli kusur kapsamındaysa, her birine %50 kusur atfedilebilir.

Bu tür kusur dağılım oranları uygulamada “asli tali kusur tablosu” olarak anılır. Özetlemek gerekirse, kazada bir taraf tamamen kusurlu olabilir (%100 – %0 dağılımı) ya da kusur paylaşılıyorsa en yaygın kombinasyonlar %75 – %25 veya %50 – %50 şeklindedir. Nadir durumlarda tali kusur %100 gibi bir sonuç da görülebilir; bu, tek tarafın ihlalinin kanunen asli kusur sayılmamakla birlikte fiilen kazanın tek sebebi olduğu durumlarda ortaya çıkar (örneğin sadece tali kusur kapsamındaki bir ihlal yüzünden kaza olduysa, o sürücü %100 kusurlu bulunabilir). Sonuç olarak, kusur oranları kaza tespit tutanağında ve bilirkişi raporlarında, yukarıdaki ilkelere göre belirlenir ve yüzdelerle ifade edilir.

Kusur Tespiti Nasıl Yapılır?

Trafik kazalarında kusur oranlarının belirlenmesi, öncelikle kaza tespit tutanağı ve delillerin değerlendirilmesi ile başlar. Kaza sonrası taraflar kendi aralarında anlaşarak Kaza Tespit Tutanağı (KTT) düzenleyebiliyorsa, bu tutanakta her sürücü kendi beyanını ve kazanın kroki/özeti ile olayın oluş şeklini belirtir. Anlaşma olmazsa polis veya jandarma kaza mahallinde tutanak tutar. Bu tutanak ve toplanan deliller (fotoğraflar, kamera kayıtları vs.) sigorta şirketlerinin bağlı olduğu TRAMER (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) sistemine iletilir. Sigorta şirketlerince veya görevlendirilen bilirkişilerce kusur incelemesi yapılarak taraflara kusur oranları atanır. Bu aşamada, yukarıda belirtilen asli kusur maddeleri ve diğer ihlaller dikkate alınarak, kimin asli kimin tali kusurlu olduğuna ve kusur yüzdelerine karar verilir. Belirlenen oranlar TRAMER sistemine kayıt edilir. Taraflar, kusur dağılımını SBM (Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi) üzerinden online olarak sorgulayabilirler. Eğer bir taraf kusur tespitine itiraz ederse, sigorta nezdinde itiraz prosedürü işletilir ve gerekirse dosya Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya yargıya taşınabilir. Yargı sürecinde hakim, bilirkişi raporu alarak kusur değerlendirmesini nihai olarak yapar.

Asli ve Tali Kusurun Hukuki Sonuçları

Trafik kazalarında kusurun türü ve oranı, tarafların karşılaşacağı hukuki sorumluluklar bakımından büyük önem taşır. Kusur durumu, hem maddi tazminat ve sigorta açısından hem de ceza hukuku açısından sonuç doğurur.

Sigorta, Tazminat ve Hukuki Sorumluluk

Maddi hasarlı veya yaralanmalı trafik kazalarında kusur dağılımı, tazminat haklarının belirlenmesinde temel ölçüttür. Kazada daha yüksek kusur oranına sahip olan taraf, diğer tarafa göre daha fazla sorumlu olur. Özellikle zorunlu trafik sigortası, karşı tarafın zararlarını kusur oranı kapsamında karşılar. Örneğin, bir kazada %75 kusur verilen (asli kusurlu) sürücünün karşı tarafa verdiği maddi zararın büyük kısmını kendi trafik sigortası öderken, %25 kusurlu (tali kusurlu) karşı tarafın sigortası daha küçük bir kısmını öder. Eğer her iki taraf da kısmen kusurluysa, taraflar kendi kusur oranları nispetinde birbirlerinin zararlarından sorumlu olurlar.

Tazminat hukukunda da benzer şekilde, bir kişi kendi zararının bir kısmına kendi kusuru ile sebep olduysa, o oranda tazminattan indirim yapılır. Örneğin, bir yaya kazasında sürücü %75, yaya %25 kusurlu bulunduysa, yayanın talep edebileceği tazminat miktarı %25 oranında azaltılabilir (çünkü yayanın tali kusuru kendi zararı üzerinde etkili olmuştur). Asli kusur maddeleri kapsamına giren ağır ihlaller, genellikle sürücünün tam kusurlu sayılmasına yol açar ve bu durumda karşı tarafa doğan tüm zararları asli kusurlu tarafın sigortası ve kendisi üstlenir.

Ayrıca, kasko sigortası ve diğer sigorta ürünleri bakımından da kusur önemli bir kriterdir. Kasko poliçeleri, sigortalı sürücünün kusurlu olduğu kazalarda kendi aracındaki hasarı karşılar; ancak bazı poliçelerde sürücünün tam kusurlu (örneğin alkollü veya %100 kusurlu) olduğu durumlarda teminat dışında kalma şartları olabilir. Bu nedenle, özellikle asli kusurlu sürücüler, sadece yasal tazminat yükü ile değil, sigorta poliçelerinin kısıtlamalarıyla da karşılaşabilirler.

Ceza Hukuku ve Beraat Durumu

Trafik kazalarında kusur durumu, olası cezai sorumluluğu da etkiler. Eğer kazada bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına neden olunmuşsa, kusurlu sürücüler hakkında Türk Ceza Kanunu kapsamında taksirle yaralama veya taksirle öldürme suçlarından soruşturma açılabilir. Bu noktada, hangi sürücünün asli veya tali kusurlu olduğu, ceza davasında kusurun ağırlığını değerlendirmede önem kazanır. Genellikle asli kusurlu sürücü, kazaya neden olan asıl ihlali yaptığı için ceza soruşturmasında birincil fail olarak kabul edilir ve hakkında cezai yaptırım uygulanır. Peki tali kusurlu sürücü ceza alır mı, yoksa tali kusur ceza davasında beraat anlamına gelir mi?

Burada halk arasında sık sorulan “trafik kazası tali kusur beraat” konusunu açıklığa kavuşturmak gerekir: Tali kusur sahibi olmak, ceza davasından otomatik olarak beraat edeceğiniz anlamına gelmez. Mahkemeler, kazanın meydana gelmesinde her kusurlu davranışın katkısını değerlendirir. Eğer tali kusurlu sürücünün ihlali de kazanın oluşumunda hukuken “nedensellik bağı” kuracak düzeyde ise, bu sürücü de ceza alabilir. Örneğin, bir yayanın kırmızı ışık ihlali yaparak aniden yola çıkması asıl neden olsun (yaya asli kusurlu), ancak araç sürücüsü de hızını yol ve çevre şartlarına göre azaltmadığı için çarpma gerçekleşmiş olsun (sürücü tali kusurlu). Bu senaryoda sürücü “ikincil dereceden kusurlu” olsa da, yargı makamları sürücünün tedbirsizliği nedeniyle taksirle yaralama veya öldürme suçundan sorumlu tutulmasına karar verebilmektedir. Nitekim Yargıtay kararları, tali kusuru bulunan sürücülerin de kusurları neticesinde öngörülebilir bir zararın meydana gelmesi halinde cezai sorumluluklarının doğacağını vurgulamıştır. Somut olayda sürücünün tali kusurunun çok hafif olduğu ve kazanın esasen diğer tarafın ağır kusurundan kaynaklandığı ispatlanırsa, mahkeme sürücü hakkında ceza vermeyip beraat kararı da verebilir. Ancak bu, ancak gerçekten tali kusurun ihmal edilebilir düzeyde olduğu durumlarda görülür.

Özetle, ceza hukuku bakımından asli kusurlu olmak genellikle kesin bir cezai sorumluluk getirirken, tali kusurlu olmak da sürücüyü sorumluluktan kurtarmaz; sadece kusurun derecesi cezanın tayininde etkili olabilir. Tali kusurlu sürücüler daha düşük bir ceza alabilir veya bazı durumlarda kusurun düşüklüğü nedeniyle hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi sonuçlarla karşılaşabilirler. Fakat “adli kusur” şeklinde ayrı bir kavram bulunmamaktadır; burada kastedilen, kazada tespit edilen kusurun ceza hukuku boyutudur. Dolayısıyla, asli veya tali kusurlu her davranış adli mercilerce değerlendirilir ve kusurun derecesine göre gerekli cezai yaptırım veya beraat kararı verilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Asli kusur nedir?

Asli kusur, trafik kazasına birincil derecede sebep olan kural ihlalidir. Kazanın meydana gelmesinde en büyük paya sahip, doğrudan neden olan davranışlar asli kusur sayılır. Örneğin kırmızı ışıkta geçmek, hız sınırını aşarak ciddi bir kaza yapmak veya kavşakta geçiş önceliğine uymayarak çarpışmaya yol açmak asli kusurlu davranışlardır. Asli kusurlu sürücü, kazanın ana sorumlusu kabul edilir.

Tali kusur nedir?

Tali kusur, kazanın oluşumuna ikincil düzeyde etki eden, asli kusur kapsamına girmeyen kural ihlali veya hataları ifade eder. Tali kusurlu davranışlar tek başına kazanın esas nedeni olmasa da kazaya zemin hazırlayan veya katkıda bulunan ihlallerdir. Örneğin, bir kazada diğer taraf kırmızı ışık ihlali yapmışken sizin de yeterince yavaş gitmemeniz tali kusur olabilir. Tali kusurlu olmak, sorumluluğunuzun daha az olduğu anlamına gelir ancak tamamen sorumsuz olduğunuz anlamına gelmez.

Asli kusur maddeleri nelerdir?

Karayolları Trafik Kanunu’nda belirtilen asli kusur maddeleri, kazalarda birincil derecede kusurlu sayılan halleri içerir. KTK 84. maddede sayılan asli kusur halleri 12 başlıkta toplanmıştır. Bunlara örnek olarak: kırmızı ışıkta geçme, ters yönde araç sürme, geçiş önceliğini ihlal etme, hatalı sollama, öndeki araca çarpma, dar yolda geçiş hakkını vermeme, uygunsuz şekilde durma/park etme ve park halindeki araca çarpma gibi durumlar dahildir. Bu davranışlar kazaya yol açtığında sürücü asli kusurlu kabul edilir.

Asli tali kusur tablosu nedir?

Asli tali kusur tablosu, bir trafik kazasında kusur oranlarının taraflar arasında nasıl paylaştırıldığını gösteren oranlamayı ifade eder. Uygulamada genel kabul gören tabloya göre, bir taraf asli kusurlu, diğer taraf tali kusurlu ise kusur oranları sırasıyla %75 ve %25 şeklinde belirlenir. Her iki taraf da eşit derecede kusurlu ise (örneğin ikisi de benzer asli kusur işlemişse veya ikisi de tali kusurluysa) %50 – %50 oranı uygulanır. Bir taraf tamamen kusurlu, diğer taraf tamamen kusursuz ise %100 – %0 şeklinde olur. Bu dağılım, kusurun paylaştırılmasını anlaşılır kılar ve sigorta ile tazminat süreçlerinde kullanılır.

Trafik kazasında tali kusur varsa beraat edilir mi?

Trafik kazasına karışan bir sürücünün tali kusurlu olması, otomatik olarak beraat edeceği anlamına gelmez. Ceza yargılamasında mahkeme, tali kusurlu sürücünün ihlalinin kazanın oluşumunda etkisini değerlendirir. Eğer tali kusur düzeyindeki ihlal dahi ölüm veya yaralanma neticesini doğurmaya yeterli katkıyı sağlamışsa, sürücü taksirle yaralama/öldürme suçundan mahkûm olabilir. Ancak sürücünün kusuru çok düşük düzeyde ve kazanın asıl nedeni diğer tarafın ağır kusuru ise, bu durumda sürücü hakkında beraat kararı verilebilmesi de mümkündür. Sonuç olarak, tali kusur durumunda beraat ihtimali olayın şartlarına bağlıdır; tali kusurun varlığı tek başına beraat garantisi değildir.

Adli kusurlar nelerdir?

“Trafik kazasında adli kusur” şeklinde ayrı bir kategori olmamakla birlikte, genellikle kastedilen husus, kazadaki kusurun ceza hukuku yönünden değerlendirilmesidir. Yani adli mercilerin incelediği kusur halleri, esasen asli ve tali kusur kavramlarıyla ifade edilen kusurlardır. Bu bağlamda, adli yönden kusur incelemesinde sürücülerin asli kusurlu mu yoksa tali kusurlu mu oldukları tespit edilir. Dolayısıyla “adli kusurlar” denildiğinde, trafik kazalarında ceza yargılamasına konu olan kusurlar (asli veya tali kusur kapsamında ihlaller) anlaşılmalıdır. Ayrıca ceza hukukunda kusurun ağırlığı kavramı da vardır (taksir dereceleri gibi), ancak trafik kazalarında kullanılan asli-tali ayrımı bu değerlendirmenin temelini oluşturur.

52/1-a kusur oranı nedir?

52/1-a, Karayolları Trafik Kanunu’nda “kavşaklara, dönemeçlere, tepe üstlerine yaklaşırken hızını azaltmamak” şeklindeki trafik kuralı ihlalini ifade eden maddenin kodudur. Pratikte bir kaza tespit tutanağında “52/1-a kusur oranı” ibaresi, bu kuralın ihlalinden dolayı atfedilen kusuru gösterir. 52/1-a genellikle tali kusur olarak değerlendirilen bir ihlaldir; yani kazada tek başına değil de başka bir asli kusur ile birlikte olduğu durumda ikincil kusur sayılır. Örneğin kavşağa yaklaşırken hızını azaltmayan bir sürücü, diğer tarafın hatalı dönüşüyle çarpışmışsa, 52/1-a ihlali nedeniyle tali kusurlu olabilir ve kusur oranı genelde %25 olarak yansıtılır. Ancak eğer bu ihlal tek başına kazanın nedeni ise o sürücüye %100’e varan kusur da verilebilir. Kısaca, “52/1-a kusur oranı” ilgili ihlal için yüklenen kusur payını ifade eder ve somut kazanın koşullarına göre değişir.

Trafik kazalarında hukuki destek için ne yapmalıyım?

Bir trafik kazası sonrasında kusur oranlarına veya hukuki süreçlere dair tereddütleriniz varsa, bir trafik kazası avukatından profesyonel destek almanız önerilir. KML Park Hukuk Bürosu gibi trafik hukuku alanında deneyimli bir hukuk firmasından danışmanlık alarak kaza tespit tutanağı incelemesi, kusur itirazı, sigorta şirketi ile yazışmalar ve olası dava süreçlerinde haklarınızı güvence altına alabilirsiniz. Uzman bir avukat, sizin adınıza kusur dağılımının adil olup olmadığını değerlendirecek, gerekirse itiraz yollarını kullanacak ve tazminat veya ceza davası süreçlerinde etkin bir şekilde temsil sağlayacaktır. KML Park Hukuk Bürosu’na ulaşmak için Ankara Çankaya’daki Ehlibeyt Mah. Ceyhun Atuf Kansu Cd. No:100 D:2 adresini ziyaret edebilir, +90 530 109 8036 numaralı telefondan veya bilgi@kmlpark.com e-posta adresinden iletişime geçerek hukuki destek talep edebilirsiniz.